Hoe leert mijn hond nou eigenlijk?
Een korte “must know” uitleg over Operante Conditionering.
Honden gedrag (en niet alleen honden gedrag maar ook mensen gedrag) ontwikkelt zich grotendeels door ervaringsgericht leren.
Dit noemen we ook wel operante conditionering.
Het betekent dat een hond leert op basis van de relatie tussen een bepaalde gedraging en een direct daaropvolgende ervaring. Dit kan zowel een positieve als negatieve ervaring zijn. Hier maken we bij de hondentraining veel gebruik van door het gewenste gedrag te stimuleren door middel van belonen. Daarnaast zullen we ongewenst gedrag juist zoveel mogelijk negeren / demotiveren.
Wanneer de hond succes met een bepaald gedrag heeft, zal hij dit gedrag willen herhalen in de hoop op meer van deze successen. Na verloop van tijd en bij meerdere successen zal het gedrag uiteindelijk geconditioneerd raken. De hond leert er op vertrouwen dat een bepaald gedrag een bepaald gevolg heeft.
Een typisch voorbeeld van veel voorkomend en (onbedoeld) geconditioneerd gedrag is de opspringende hond bij bezoek. Juist waar we niet willen dat de hond dit gedrag vertoont en zo de aandacht opeist, gebeurt het toch! Vaak is het een automatische reactie (van bezoek én eigenaar) om toch de hond aandacht te geven bij dergelijk gedrag. Dat kan door middel van aaien, toespreken, maar ook het weg sturen is een vorm van aandacht geven en zal de hond motiveren het gedrag te blijven herhalen. Het levert de hond iets op, of het nu positief of negatief is en dát is een motivatie!
Iedere keer dat de hond opspringt en weer aandacht gegeven word aan dit gedrag, stimuleren en versterken we dit gedrag!
Hoe veranderen we dit gedrag dan? Hiervoor zijn verschillende methodes bedacht. Door de hond juist niet verenigbaar gedrag aan te leren, geen aandacht te geven aan het ongewenste gedrag, en juist wel aandacht en een goede beloning voor het gewenste gedrag.
Dus heeft de hond geleerd om netjes (in de mand) te gaan zitten als de deurbel gaat en hij krijgt dan een top beloning, en anders helemaal niets? Dan is dit een grote motivatie voor de hond om juist dit gedrag te blijven herhalen. Het opspringen levert namelijk helemaal niets meer op!
Hoe meer geconditioneerd gedrag is geraakt, hoe moeilijker het kan zijn om gedrag te doorbreken, in zo’n geval is het belangrijk een hondentrainer of hondengedragstherapeut in de arm te nemen, zij begeleiden u maar wat graag in het blijvend op een positieve manier oplossen van ontstane gedragsproblemen zonder dat de relatie tussen u en uw hond onder druk komt te staan doordat u er geen grip op krijgt.
Dit is de basis van hoe een hond leert. Onderstaand laten we het operante conditioneren nog eens zien in een schema.
Kort gezegd:
Heeft de hond ergens succes mee, en levert het de hond iets positiefs op, of kan de hond iets negatiefs voorkomen door bepaald gedrag, dan is dit een stimulans(bekrachtiging).
Heeft een bepaalde gedraging geen succes en levert het juist iets negatiefs op (iets wat de hond niet leuk vind), Of gaat er iets weg dat de hond als prettig ervaart, dan zal het gedrag afnemen (Correctie).
Bekend zijn met deze principes, helpen u beter begrijpen waarom uw hond bepaald gedrag vertoont en waarom hij leert zoals hij leert.
Ook tijdens de lessen zal er regelmatig naar dit schema gekeken worden om te verklaren waarom dingen juist wel of juist niet lukken, je mag het uit je hoofd leren, maar het hoeft niet.
Bij een Bekrachtiging neemt gedrag toe.
Positief betekent dat er iets door de hond ervaren als prettig of onprettig toegevoegd word.
Negatief betekent dat er iets door de hond ervaren als prettig of onprettig weggehaald word.
Positieve Bekrachtiging
Er word iets door de hond ervaren prettigs toegediend (Positief).
-> Gedrag neemt toe.
vb. De hond gaat zitten, en krijgt een Koekje. Of, De hond loopt mooi naast en krijgt lieve woorden en een aai van het baasje.
Negatieve Bekrachtiging
Er word iets door de hond ervaren onprettig weggehaald, of de hond kan iets onprettig voorkomen door bepaald gedag te vertonen. -> Gedrag neemt toe.
Positieve Correctie
Er word iets door de hond ervaren als onprettig toegediend als gevolg van een bepaalde gedraging.
-> Gedrag neemt af.
Negatieve Correctie
Er word iets weggehaald wat door de hond als prettig ervaren word.
-> Gedrag neemt af.
